پترولوژی و دگرسانی سنگ های آتشفشانی ترشیری گارجگان (جنوب غرب بیرجند)

منطقه مورد مطالعه در جنوب غرب بیرجند و در حاشیه شمال شرقی بلوک لوت واقع شده است. سنگ¬های گدازه¬ای ترشیری به شکل گنبد و با ترکیب داسیت، ریوداسیت، تراکی¬آندزیت و الیوین بازالت و سنگ¬های آذرآواری شامل توف و برش رخنمون دارند. بافت غالب در سنگ¬های منطقه شامل پورفیری با زمینه ریزبلور، پوئی¬کلیتیک و ساب¬افیتیک است. فنوکریست¬های رایج در سنگ¬های داسیتی و ریوداسیتی شامل کوارتز، پلاژیوکلاز، هورنبلند و بیوتیت و در تراکی¬آندزیت¬ها شامل پلاژیوکلاز، هورنبلند، پیروکسن، بیوتیت و سانیدین است. الیوین، پیروکسن و پلاژیوکلاز فنوکریست¬های عمده الیوین¬بازالت¬ها را تشکیل می¬دهد. دگرسانی¬های سیلیسی، آرژیلیک، کربناتی¬شدن و اپاسیتی¬شدن از مهم¬ترین دگرسانی¬های رایج در منطقه هستند. سری ماگمایی این سنگ¬ها کالک¬آلکالن می¬باشد. نمودارهای بهنجار شده عناصر کمیاب و نادر خاکی گدازه¬های اسیدی و حدواسط این منطقه نسبت به گوشته اولیه و کندریت، حاکی از ارتباط زایشی نمونه¬ها با یکدیگر و غنی¬شدگی از lree نسبت به hree و غنی-شدگی از lile نسبت به hfse (ti و nb) است که شاخص ماگماهای کالک¬آلکالن وابسته به مناطق فرورانش در یک حاشیه¬ی فعال قاره¬ای می¬باشد. بالا بودن مقدار sio2(میانگین61/62)، al2o3 (میانگین29/16 )، sr (میانگین03/806)، همراه با پایین بودن مقدار yb(میانگین7/1) و y (میانگین27/15) و نبود آنومالی منفی eu، گرایش این مجموعه را به سمت ماگماهای آداکیتی آشکار می¬کند. این ماگماتیسم مرتبط با یک فرایند پس از برخورد بوده و از یک خاستگاه گارنت ¬آمفیبولیتی حاصل شده است.